• Η αύξηση του Μέτρου από 1,8 σε 5%
• Tο Εκλογικό Μέτρο ανά Επαρχία 
• Στοιχεία, Πραγματικότητες και Συμπεράσματα 
• Εαν το Μέτρο το 2011 ήταν στο 5% (20,000 ψήφους), τότε ένα Κόμμα ακόμη και με μόνο 6947 ψήφους στην Λεμεσό θα μπορούσε να εκλέξει Βουλευτή, ασχέτως εαν δεν συμπλήρωνε παγκύπρια το 5%.  
• Αναλύουμε μέσα από 12 σημεία για το τι πραγματικά ισχύει για τις Βουλευτικές Εκλογές 

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ
Έντονες αντιδράσεις και συζητήσεις προκάλεσε η απόφαση του Προέδρου του ΔΗΣΥ να καταθέσει Πρόταση Νόμου βάσει της οποίας αυξάνεται το Εκλογικό Μέτρο για τις βουλευτικές εκλογές από το 1,8% (1,78%) στο 5%.

Οι συζητήσεις και οι επιχειρηματολογίες υπέρ και κατά της Πρότασης καταπιάνονται κυρίως με θεωρητική προσέγγιση, η οποία ανοίγει και ένα ευρύτερο κεφάλαιο στο τι εστί τελικά Δημοκρατία και πώς αυτή αντιπροσωπεύεται στο Κοινοβούλιο και η οποία βεβαίως αποτελεί σημείο συζήτησης εδώ και χρόνια σε όλο τον κόσμο και βεβαίως χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη κατάληξη αλλά το debate διαφορετικών προσεγγίσεων συνεχίζεται κυρίως σε ακαδημαϊκό επίπεδο.

Μια παρακολούθηση όμως των διαφόρων επιχειρημάτων που προβάλλονται από Πολιτικούς αλλά και Πολίτες είτε μέσω ΜΜΕ είτε δια των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης εδώ στην Κύπρο, εξ’ αφορμής της πρότασης για αύξηση του Εκλογικού Μέτρου, γίνεται κατανοητό, ότι η πλειοψηφία καταπιάνεται και αναλώνεται με προσεγγίσεις που ποσώς αγγίζουν την ουσία του ζητήματος.

Την ίδια ώρα οι Πολιτικοί που συμμετέχουν στις συζητήσεις προφανώς σκοπίμως δεν αποκαλύπτουν την πραγματικότητα και την αλήθεια στους πολίτες, για το τι πραγματικά συμβαίνει με το Εκλογικό Μέτρο και το τι πραγματικά προνοεί η Νομοθεσία για την Κατανομή των Εδρών στην Βουλή των Αντιπροσώπων.

Ως εκ τούτου, σήμερα παρουσιάζουμε, στοιχεία και πραγματικότητες, όπως:
–    Πώς λειτουργεί το σύστημα των Βουλευτικών Εκλογών
–    Τι σημαίνει το Μέτρο του 1,8% (1,78%)
–    Πώς γίνεται η Κατανομή των Εδρών
–    Γιατί η αύξηση σε 5% δεν επηρεάζει την εκπροσώπηση στην Βουλή σε Επαρχιακό Επίπεδο, και
–    Πώς γίνεται ένα Κόμμα με παγκύπρια ποσοστά ακόμη και της τάξεως του 1,71% να εξασφαλίσει έδρα παρά την αύξηση του Μέτρου στο 5% (ακούγεται οξύμωρο αλλά αυτό ισχύει) 

Ελπίζουμε να συμβάλουμε ώστε οι πολίτες να σχηματίσουν άποψη βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα και όχι σε διάφορες θεωρητικολογίες και σε πολλές περιπτώσεις ανοητολογίες που εκστομίζονται ή/και γράφονται από πολλούς και διάφορους, οι οποίοι κατά κύριο λόγο προσεγγίζουν το όλο θέμα επιδερμικά, επιφανειακά και επιπόλαια.

Ας δούμε λοιπόν πώς λειτουργεί το σύστημα μέσα από 12 απλά σημεία και παραδείγματα βάσει των Βουλευτικών Εκλογών του 2011.

1/ Τι είναι το 1,8%; 

Το 1,8% (που στην πραγματικότητα είναι 1,78%), το οποίο χαρακτηρίζεται ως Εκλογικό Μέτρο, είναι το αποτέλεσμα του αριθμού των εδρών της Βουλής των Αντιπροσώπων (56) το οποίο διαιρείται με το 100. Το 100 αντιπροσωπεύει το Σύνολο των Έγκυρων Ψήφων Παγκύπρια σε κάθε εκλογική Αναμέτρηση.

2/ Το 1,8% εξασφαλίζει είσοδο στην Βουλή στην 1η ΚΑΤΑΝΟΜΗ Εδρών; 

ΟΧΙ. Το 1,8% είναι το εισιτήριο ενός Κόμματος/Ανεξάρτητου Υποψηφίου για την είσοδό του στην Βουλή στην 2η ΚΑΤΑΝΟΜΗ Εδρών. 

(Η Νομοθεσία προβλέπει τρεις διαδικασίες κατανομής των 56 εδρών της Βουλής, γνωστές ως 1η Κατανομή, 2η Κατανομή και 3η Κατανομή εδρών).

3/ Ποιος λαμβάνει τότε έδρες στην 1η ΚΑΤΑΝΟΜΗ; 

Στην 1η Κατανομή (και εδώ γίνεται ενδιαφέρον) λαμβάνουν έδρες εκείνα τα κόμματα ή ανεξάρτητοι υποψήφιοι που έλαβαν ίσο ή μεγαλύτερο ποσοστό από το Εκλογικό Μέτρο ΑΝΑ ΕΠΑΡΧΙΑ.

Δηλαδή, η κάθε Επαρχία έχει το δικό της εκλογικό Μέτρο και οι έδρες κατανέμονται σε εκείνα τα κόμματα/ανεξάρτητους υποψηφίους, οι οποίοι συγκέντρωσαν ίσο ή μεγαλύτερο αριθμό ψήφων απ’ ότι το εκλογικό μέτρο κάθε επαρχίας.

4/ Ποιο το Εκλογικό Μέτρο ανά Επαρχία; (στις παρενθέσεις οι ψήφοι του Μέτρου βάσει των εκλογών του 2011) 

Λευκωσία: 5% των έγκυρων ψήφων της Επαρχίας – (7114 Ψήφοι)
Λεμεσός: 8,33% – (6947 ψήφοι)
Αμμόχωστος: 9,1% – (7572 ψήφοι)
Λάρνακα: 16,66% – (7000 ψήφοι)
Πάφος: 25% – (8136 ψήφοι)
Κερύνεια: 33,34% – (7030 ψήφοι)

6/ Πως υπολογίζεται;

Η Επαρχία Λευκωσίας έχει 20 Έδρες. Το Εκλογικό Μέτρο, για να λάβει κάποιος έδρα στην 1η  Κατανομή στην Λευκωσία, είναι το 5% των έγκυρων ψήφων (100/20=5%) (όπου 100 το σύνολο των έγκυρων ψήφων της Επαρχίας Λευκωσίας. Όπου 20, οι συνολικές έδρες στη Βουλή της Επαρχίας Λευκωσίας. Με τον ίδιο τρόπο υπολογίζεται το εκλογικό μέτρο της κάθε επαρχίας και σε κάθε εκλογική αναμέτρηση ισοδυναμεί σε συγκεκριμένο αριθμό ψήφων.

7/ Δηλαδή μπορεί κάποιος να εκλεγεί χωρίς να λάβει το 1,8%; 

Ναι. 

Το Παγκύπριο Εκλογικό Μέτρο του 1,8% το 2011 ήταν στις 7,224 ψήφους.

Αν προσέξετε, το Μέτρο στις Επαρχίες Λευκωσίας, Λεμεσού και Λάρνακας ήταν χαμηλότερο σε απόλυτο αριθμό ψήφων και όπως είπαμε πιο πάνω στο Σημείο 2, το Μέτρο του 1,8% δεν αφορά την 1η Κατανομή αλλά την 2η Κατανομή Εδρών. Η 1η Κατανομή γίνεται βάσει του Επαρχιακού Μέτρου.

Συνεπώς εάν κάποιο Κόμμα εξασφάλιζε για παράδειγμα 6950 ψήφους στην Λεμεσό αλλά όχι 7,224 παγκύπρια θα λάμβανε έδρα στην Λεμεσό διότι συμπλήρωσε το Μέτρο της Επαρχίας, ΠΑΡΟΛΟ που παγκύπρια δεν εξασφάλισε το Μέτρο του 1,8%, τις 7224 ψήφους.

8/ Και τι γίνεται στην 2η Κατανομή Εδρών; 

Εδώ ακριβώς αρχίζει να διαδραματίζει ρόλο το Παγκύπριο Εκλογικό Μέτρο που σήμερα είναι στο 1,8% (και για το οποίο κατατέθηκε Πρόταση για αύξηση του σε 5%)

Όποιο Κόμμα συγκεντρώσει ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ περισσότερο ποσοστό από 1,8% δικαιούται να συμμετάσχει στην 2η Κατανομή Εδρών της Βουλής των Αντιπροσώπων.

9/ Παράδειγμα (βάσει των Βουλευτικών του 2011):

Ας δούμε παραδείγματα βασισμένα σε πραγματικά νούμερα των Βουλευτικών του 2011 και τι έγινε στην Επαρχία Λευκωσίας.

Όπως γράψαμε πιο πάνω, το Μέτρο της Επαρχίας Λευκωσίας είναι 5% και σε αριθμό ψήφων το 2011 ήταν στις 7114 ψήφους.

Άρα όποιο κόμμα λάμβανε 7114+ ψήφους δικαιούταν να λάβει έδρα στην Λευκωσία από την 1η Κατανομή.

ΔΗΣΥ. Έλαβε σχεδόν 48,000 ψήφους ή ποσοστό 34,56%. Αυτόματα ο ΔΗΣΥ έλαβε τις 6 έδρες (από τις 20 της Λευκωσίας) στην 1η Κατανομή (ΨΗΦΟΙ ΔΙΑ ΜΕΤΡΟ ΕΠΑΡΧΙΑΣ)

ΑΚΕΛ. Έλαβε γύρω στις 45,000 ψήφους ή ποσοστό 31,81%. Αυτόματα επίσης το ΑΚΕΛ έλαβε άλλες 6 έδρες της Επαρχίας Λευκωσίας στην 1η Κατανομή

ΕΔΕΚ. Έλαβε 11000 ψήφους σχεδόν ή ποσοστό 7,87%. Έλαβε και η ΕΔΕΚ 1 έδρα από την 1η Κατανομή στην Λευκωσία

ΕΥΡΩΚΟ. Έλαβε 6,173 ψήφους ή 4,34% και δεν έλαβε έδρα στην 1η Κατανομήδιότι ακριβώς δεν συμπλήρωσε το μέτρο της Επαρχίας που ήταν 7,114 ψήφους ή 5% των έγκυρων ψήφων της Επαρχίας.

Το ΕΥΡΩΚΟ δεν συγκέντρωσε το απαραίτητο εκλογικό μέτρο σε ΚΑΜΙΑ ΕΠΑΡΧΙΑ ώστε να δικαιούται να λάβει έδρα στην πρώτη κατανομή.

Όμως τα ποσοστά του ήταν τέτοια σε παγκύπριο επίπεδο (περισσότερα από το παγκύπριο εκλογικό μέτρο του 1,8%) και συνεπώς είχε εξασφαλίσει το “εισητήριό του” (που ήταν το 1,8%+) και δικαιούταν να ενταχθεί στην διαδικασία της  2ης ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ εδρών.

10/ Τι αλλάζει με το 5%

Το τι πραγματικά αλλάζει με την πρόταση για το 5% είναι η αύξηση του ορίου για την συμμετοχή στην 2η ΚΑΤΑΝΟΜΗ και όχι στην 1η ΚΑΤΑΝΟΜΗ εδρών.

Ερώτηση: Εάν κάποιο κόμμα λάβει πέραν του 8,33% των έγκυρων ψήφων στην Λεμεσό (που είναι το εκλογικό μέτρο της Λεμεσός) αλλά παγκύπρια δεν λάβει ποσοστά πέραν του 5% τότε τι γίνεται; 

Λαμβάνει έδρα στην Λεμεσό (διότι ξεπέρασε το εκλογικό μέτρο της Επαρχίας Λεμεσού) αλλά ΔΕΝ συμμετέχει στην 2η ΚΑΤΑΝΟΜΗ των εδρών.

11/ Τι αλλάζει με το 5% με αριθμούς 

Προσέξετε τώρα τι θα συμβεί με το 5% του Παγκύπριου Εκλογικού Μέτρου, αν ψηφιστεί (χρησιμοποιούμε για το παράδειγμα στοιχεία των εκλογών του 2011. Νοείται ότι οι απόλυτοι αριθμοί δεν θα ισχύουν στις βουλευτικές του 2016 αφού κάθε φορά το Μέτρο υπολογίζεται βάσει των εγκύρων ψήφων κάθε αναμέτρησης)

Αντί ένα Κόμμα να χρειάζεται 7,224 ψήφους (1,8%) για την Δεύτερη Κατανομή θα χρειάζεται 20,290 ψήφους (5%) για την Δεύτερη Κατανομή.

Όμως τα εκλογικά Μέτρα των Επαρχιών ΔΕΝ αλλάζουν. Το οποίο σημαίνει πως εάν ένα κόμμα λάβει για παράδειγμα 7114 ψήφους στην Λευκωσία εκλέγει Βουλευτή!!! Ή εάν λάβει 6946 ψήφους στην Λεμεσό και πάλι εκλέγει Βουλευτή, ασχέτως εάν δεν έλαβε 20,000 ψήφους Παγκύπρια (που είναι το Μέτρο του 5%)

12/ Εκλέγει Βουλευτή με 1,71%. Πώς; 

Για χάριν παραδείγματος λέμε πως ένα Κόμμα «Χ» επικεντρώνεται στην Λεμεσό. Και διεκδικεί έδρα στην Επαρχία Λεμεσού και μόνο.

Αυτό το κόμμα λαμβάνει 6946 ψήφους στην Λεμεσό (και συνεπώς ξεπέρασε το Εκλογικό Μέτρο της Λεμεσού, τόσο ήταν το 2011. Το 2016 το Εκλογικό Μέτρο ίσως να είναι διαφορετικό αφού κάθε φορά αυτό καθορίζεται από τις έγκυρες ψήφους διά τον αριθμό των εδρών της εν λόγω Επαρχίας).

Αυτομάτως εκλέγει Βουλευτή στην Επαρχία Λεμεσού ασχέτως εάν παγκύπρια αυτό το κόμμα θα εμφανιστεί ότι έλαβε ποσοστά 1,71% και ασχέτως εάν το Παγκύπριο Εκλογικό Μέτρο είναι 5%!!!!

12/ Η διαφορά από άλλες χώρες 

Η διαφορά από άλλες χώρες όπου το εκλογικό μέτρο βρίσκεται στο 3+%, είναι πως στην Κύπρο διαχωρίζονται οι Επαρχιακές Εκλογικές Περιφέρειες από ολόκληρη την χώρα ως προς την Εκπροσώπηση στην Βουλή.

Στην Ελλάδα για παράδειγμα εάν ένα Κόμμα ξεπεράσει το εκλογικό μέτρο σε μια Περιφέρεια αλλά στην Επικράτεια δεν εξασφαλίσει ποσοστό πέραν του 3% δεν εισέρχεται στην Βουλή.

Πέντε Πολιτικά Συμπεράσματα
Εν κατακλείδι, εάν πρόκειται να προβούμε σε πολιτικά συμπεράσματα, αυτά που προκύπτουν από την πρόταση Αβέρωφ για αύξηση του Εκλογικού Μέτρου από το 1,8% στο 5% είναι:

•    Δεν αποκλείεται η εκπροσώπηση στην Βουλή μικρών κομμάτων ή/και πολιτικών ομάδων ή/και κινήσεων / κινημάτων ή και Ανεξαρτήτων Υποψηφίων

•    Ακόμη και ένα Κόμμα μπορεί να εκπροσωπηθεί στην Βουλή με μόλις 6900 ψήφους (βάσει των αποτελεσμάτων των Βουλευτικών του 2011) ή με ποσοστά 1,71% (πχ Λεμεσός βλ. πιο πάνω). Γενικότερη αρχή είναι πως ασχέτως της αύξησης του Εκλογικού Μέτρου στο 5%, ανεξάρτητος υποψήφιος ή/και κόμμα μπορεί να βρεθεί στην Βουλή με πολύ μικρότερο ποσοστό.

•   Η πρόταση Αβέρωφ για αύξηση του Εκλογικού Μέτρου ενισχύει την δραστηριοποίηση Ομάδων/Κομμάτων/Κινήσεων σε επαρχιακή / τοπική βάσηκαι επικροτεί την διεισδυτικότητα των Ομάδων / Κομμάτων αυτών στον τοπικό πληθυσμό (όση περισσότερη διεισδυτικότητα και απήχηση έχεις σε τοπικό / επαρχιακό επίπεδο, τόσο πιο εύκολη θα είναι και η εκλογή στην Βουλή των Αντιπροσώπων στην 1η Κατανομή, η οποία όπως είδαμε πιο πάνω γίνεται σε Επαρχιακή βάση και όχι Παγκύπρια)

•    Εάν τα Κόμματα θέλουν να δραστηριοποιούνται σε Παγκύπρια βάση, τότε ακριβώς η αύξηση του Παγκύπριου Εκλογικού Μέτρου στο ύψος των περίπου 20,000 ψήφων (5%) θα ωθήσει τα Κόμματα, Οργανώσεις, Κινήματα να έρθουν πιο κοντά στους πολίτες σε παγκύπρια βάση, ακριβώς για να εξασφαλίσουν αυτές τις 20,000 ψήφους ώστε να συμμετέχουν και στην 2η Κατανομή των εδρών στην Βουλή.

•    Το να εξασφαλίσεις περίπου 20,000 ψήφους παγκύπρια (5%) απαιτείΟργάνωση, Συνέπεια, Σοβαρότητα, Συνέχεια, Δεσμεύσεις και Αρχές. Βασικά χαρακτηριστικά, τα οποία πρέπει να έχει ένα Κόμμα εάν αυτό θέλει να δραστηριοποιείται σε Παγκύπρια βάση. Άρα η αύξηση του Μέτρου, θα μπορούσε να λεχθεί, ότι προάγει ή ακόμη ότι εμμέσως θέτει αυτά τα χαρακτηριστικά ως προϋπόθεση προς τα όποια Κόμματα θέλουν να εκπροσωπούνται στην Βουλή μέσω της 2ης Κατανομής εδρών. 

Και κάτι τελευταίο προς προβληματισμό (επειδή γίνεται πολύς λόγος για το τι εστί Δημοκρατικό και μη):

Πόσο δημοκρατικό είναι για παράδειγμα να εκλέγεται κάποιος Βουλευτής με 800 σταυρούς προτίμησης επειδή το Κόμμα του παγκύπρια συγκέντρωσε 7,000 ψήφους (1,8%) την ώρα που άλλοι υποψήφιοι δεν εκλέγονται παρόλο που έλαβαν προσωπικά 7,500 σταυρούς προτίμησης; Δηλαδή στην παρούσα κατάσταση, ένας Βουλευτής τυγχάνει να λάβει περισσότερους προσωπικούς σταυρούς προτίμησης από ένα ολόκληρο Κόμμα αλλά ο ίδιος να μην εκλέγεται.

Αντίθετα, θα είχε πολύ πιο ισχυρό αντίκρισμα η είσοδος ενός Βουλευτή έστω και με 800 ψήφους, του οποίου όμως το κόμμα του έλαβε 20,000 ψήφους (5%) και κατ’ επέκταση πολύ περισσότερους ψήφους συνολικά ως Κόμμα από Βουλευτές άλλων κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής.

>>>> ΑΠΟΨΗ: Είναι ο Αβέρωφ πολιτικός αλήτης;