ΓΡΑΦΕΙ Ο
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ
Twitter: @tsangarisp
Αλήθεια. Τι είναι η ΔΔΟ; Όχι σε τεχνικούς όρους. Αυτούς τους έχουμε πει, γράψει και αναλύσει πολλές φορές. Πρόκειται για ένα είδος Ομοσπονδίας με διζωνικό και δικοινοτικό χαρακτήρα, κατόπιν προστέθηκε και η «πολιτική ισότητα» και εδώ και 41 χρόνια προσπαθούμε να τετραγωνίσουμε τον κύκλο. Όπως και να έχει όμως, είπαμε. Σήμερα δεν θα το αναλύσουμε αυτό. Σήμερα το ερώτημα είναι, τι είναι η ΔΔΟ σε πολιτικούς όρους.  

Η ΔΔΟ λοιπόν, με πολιτικούς όρους, «είναι η ύστατη υποχώρηση» της ελληνοκυπριακής πλευράς για επίλυση του κυπριακού. Αυτό το «ύστατη υποχώρηση» δεν είναι κάτι καινούργιο. Μας το είπαν όλοι οι διατελέσαντες Πρόεδροι και το λέει και ο νυν ΠτΔ.  

Γιατί μας το λένε; Θα διερωτώνται αρκετοί. Είναι ξεκάθαρο. Διότι θέλουν να μας δώσουν το μήνυμα ότι η ΔΔΟ δεν θα αποτελούσε ποτέ αυτοβούλως επιλογή δική τους και κατ’ επέκταση της ελληνοκυπριακής πλευράς. 

Η ΔΔΟ πρόκειται για πολιτική «υποχώρηση» και μάλιστα «ύστατη». Εν ολίγοις το μοντέλο ΔΔΟ κανείς δεν θα το επέλεγε από μόνος του. Κανενός δεν θα ήταν η επιλογή του, εάν δεν υποχρεωνόταν να την επιλέξει (εξού και πρόκειται για υποχώρηση). 

Και μέσω αυτής της υποχώρησης (δηλαδή της ΔΔΟ) η Ελληνοκυπριακή πλευρά χάνει τόσα πολλά που αποτελεί και «ύστατη». Δηλαδή, αποτελεί την τελευταία των τελευταίων υποχώρηση. 

Ανακεφαλαιώνουμε: 
1. Η ΔΔΟ, είναι μια επιλογή, την οποία κανένας ηγέτης της ε/κ πλευράς δεν θα επέλεγε από μόνος του. 
2. Μέσω της ΔΔΟ η ε/κ πλευρά χάνει πάρα πολλά σε σημείο που η αποδοχή της ΔΔΟ αποτελεί και την «ύστατη» υποχώρηση που μπορεί να κάνει η πλευρά μας. 
3. Αυτή η επιλογή, της ΔΔΟ, την οποία κανένας όμως υπό κανονικές συνθήκες δεν θα επέλεγε και μέσω της οποίας η ε/κ πλευρά χάνει πάρα πολλά, είναι η επίσημη επιλογή που τίθεται ενώπιον των δυο πλευρών για λύση εδώ και 41 χρόνια (1977).

Κάτω από αυτά τα δεδομένα, λογικά, δεν θα έπρεπε να φαντάζει ούτε παράλογο ούτε και περίεργο να πει κάποιος ότι «εγκαταλείπεται» η ΔΔΟ. Για παράδειγμα ένας τρίτος παρατηρητής θα έλεγε το ανάποδο: Μα είναι ποτέ δυνατόν να προσπαθείτε για 41 χρόνια να πετύχετε μια λύση, με ένα μοντέλο το οποίο ποτέ δεν θα επιλέγατε από μόνοι σας και από το οποίο η Ελληνοκυπριακή πλευρά χάνει πολλά; Και μάλιστα να επιμένετε; 

Λοιπόν. Για να είμαστε ορθοί, πρέπει να εισάγουμε στην εξίσωση και την πολιτική προσέγγιση που καλλιεργείται εδώ και δεκαετίες και έχει ως πυρήνα το εξής δίλημμα: είτε ΔΔΟ είτε διχοτόμηση.

Αφενός, θα μπορούσε κάποιος να σκεφτεί ότι είναι αναμενόμενο όταν έχεις από την μια ΔΔΟ και από την άλλη διχοτόμηση, να επιλέγεις την ΔΔΟ. Τουλάχιστον θεωρητικά…  

Αφετέρου όμως, κάποιος άλλος, θα μπορούσε να διερωτηθεί, όντως από την μια είναι ΔΔΟ και από την άλλη διχοτόμηση; Ή μήπως αντί ΔΔΟ θα μπορούσε να ήταν κάτι άλλο; Ή μήπως αυτό το περίεργο σύστημα της ΔΔΟ -ηλικίας 41 ετών και βασισμένο στο Σύνταγμα του 1960- θα μπορούσε να εκσυγχρονιστεί, να αναθεωρηθεί και να αναπροσαρμοστεί στο έτος 2018 έτσι ώστε να μπορεί να οδηγήσει το επανενωμένο κράτος στο 2050; 

Πιο συγκεκριμένα: Δεν είναι οξύμωρο από την μια να μιλάμε για ανθρώπινα δικαιώματα, για δικαιώματα μεταναστών, για μια φιλελεύθερη κοινωνία, με ανοχή στην διαφορετικότητα, στη θρησκεία, στην καταγωγή, αλλά την ίδια ώρα να προωθούμε ένα σύστημα που θα διαχωρίζει ένα κράτος σε Χριστιανούς και Μουσουλμάνους, σε Τούρκους και Έλληνες και μάλιστα βάσει της καταγωγής τους να δομείται, Συνταγματικά, ένα ολόκληρο σύστημα διακυβέρνησης; Βάσει της καταγωγής τους να λες εναλλάξ Προεδρία; Βάσει της καταγωγής τους να περιορίζεται το δικαίωμα εγκατάστασης; Βάσει της καταγωγής τους να τίθενται περιορισμοί; 

Απορία: Είναι αυτό ένα μοντέλο λύσης που αν επιτευχθεί θα οδηγήσει την ενωμένη Κύπρο στο 2050; Ή θα την οδηγήσει πίσω στο μεσαίωνα; 

Συμπερασματικά: Η πολιτική ηγεσία απέτυχε να προσεγγίσει εδώ και 41 χρόνια την ΔΔΟ από μια άλλη οπτική γωνιά. Απέτυχε να παρουσιάσει ένα σύγχρονο, ευρωπαϊκό μοντέλο διακυβέρνησης της ενωμένης Κύπρου, το οποίο να αγκαλιαστεί και από τους ίδιους τους Τουρκοκύπριους. Απέτυχε ακόμη και στο να σχεδιάσει εναλλακτικές πορείες πέραν της ΔΔΟ. 

Κυρίως όμως απέτυχε να δει και να αντικρίσει την ΔΔΟ στα ίσα και με ειλικρίνεια να εντοπίσει τα λάθη, τις ελλείψεις και τις αδυναμίες της και να επανασχεδιάσει ένα σύστημα λειτουργικό που να σέβεται πάνω απ’ όλα τους πολίτες (ε/κ και τ/κ) και ΟΧΙ τις ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ. 

Το ερώτημα: Μπορούμε, ε/κ και τ/κ, να αναθεωρήσουμε την ΔΔΟ και να την μετατρέψουμε σε μια σύγχρονη Magna Carta, αρχίζοντας από τις αποκηρύξεις εκείνων των εξουσιών των Πολιτειών και του Κεντρικού Κράτους που επηρεάζουν έστω και κατά ένα γιώτα τα βασικά δικαιώματα και ελευθερίες των πολιτών;

Εάν ναι, θα καταφέρουμε την ενωμένη Κύπρο.

Εάν όχι, οι Τουρκοκύπριοι κρατώντας τα διαβατήρια της ΚΔ θα χύνουν κροκοδείλια δάκρυα περί «αλλοίωσης του χαρακτήρα τους από τους Τούρκους» και εμείς οι Ελληνοκύπριοι θα φωνάζουμε δήθεν για επανένωση αλλά βλέποντας την Λήδρας να μετατρέπεται σε σκληρό σύνορο με την Τουρκία.

Τόσο απλά! 

(Δημοσιεύτηκε στην Brief.com.cy – 21/10/18)