…εάν το 2011 είχαμε δυο εναλλακτικές για όφελος από το ΦΑ (είτε μέσω λύσης του κυπριακού είτε μέσω συνεργασίας με Ισραήλ), σήμερα το 2015 έχουμε μόνο μια επιλογή, την Λύση του Κυπριακού, η οποία θα σημάνει αυτομάτως και το «πράσινο φως» για τους αγωγούς προς Τουρκία.

ΓΡΑΦΕΙ Ο
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ
Το 2011 η στήλη (τότε στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ») σημείωνε ότι όφελος από το ΦΑ θα είχε Κύπρος μόνο κάτω από δυο προϋποθέσεις:

Α/ Εάν λυθεί το Κυπριακό

Β/ Εάν γίνει το γρηγορότερο δυνατόν (τότε, το 2011) συνεργασία / συμμαχία με το Τελ Αβίβ σε σημείο που εάν ήθελαν οι Ισραηλινοί να είχαν σημαντική συμμετοχή στη διαχείριση του Τερματικού θα έπρεπε να ήμασταν θετικοί.

Βρισκόμαστε προς το τέλος του 2015 και ούτε το ένα έγινε, ούτε το άλλο. Στο μεσοδιάστημα φύγαμε από την Κυβέρνηση Χριστόφια και ήρθαμε στην Κυβέρνηση Αναστασιάδη. Και οι δυο κυβερνήσεις διαβεβαίωναν ότι υψηλή προτεραιότητα τους είναι η διασφάλιση των συμφερόντων της Κυπριακής Δημοκρατίας ώστε να μπορεί να ωφεληθεί στο έπακρον από την ανακάλυψη των Υδρογονανθράκων στην Κυπριακή ΑΟΖ.

Βεβαίως γίνονταν από τότε συναντήσεις επί συναντήσεων, επαφές επί επαφών, συζητήσεις επί συζητήσεων. Και με Ισραήλ, και με Αίγυπτο, και με Λίβανο, και με ΕΕ και με τον κάθε άμεσα ή έμμεσα ενδιαφερόμενο…

Μέσα σε μια 5ετία τίποτα βεβαίως δεν μετουσιώθηκε σε κάτι χειροπιαστό. Μετά από μια 5ετία βρισκόμαστε εκεί που ήμασταν το 2011 ή άντε λίγο πιο μπροστά, θα πουν οι αρμόδιοι, κι’ εμείς ως αναρμόδιοι θα πούμε ότι βρισκόμαστε πιο πίσω και όχι πιο μπροστά από εκεί που ήμασταν το 2011.

Οι εξελίξεις στην περιοχή είναι ραγδαίες. Τα δεδομένα αλλάζουν μέρα παρά μέρα, οι παράμετροι το ίδιο.

Εάν το 2011, η ανέγερση Τερματικού Υγροποίησης φάνταζε η ιδεατή και συμφέρουσα λύση, σήμερα κρίνεται ως ασύμφορη.

Εάν το 2011, οι συγκυρίες ευνοούσαν μια «ισχυρή συμμαχία και συνεργασία» με το Τελ Αβίβ, σήμερα τα δεδομένα είναι άλλα και το Ισραήλ εξετάζει και άλλες εναλλακτικές.

Εάν το 2011, η σύνδεση των Κοιτασμάτων Λεβιάθαν και Αφροδίτη ήταν στα σχέδια, σήμερα ξεθωριάζουν.

Όλα εξελίσσονται αλλά υπάρχει μια παράμετρος, η οποία από το 2011 μέχρι σήμερα παραμένει η ίδια:

Ότι η πλέον συμφέρουσα οδός για διοχέτευση του Φυσικού Αερίου της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου στην διεθνή αγορά είναι μέσω των αγωγών δια μέσου της Τουρκίας.

Αυτό, αναγνωρίζεται από όλους τους παίκτες εταιρείες, κράτη, αναλυτές, εκτός από εμάς. Αρνούμαστε πεισματικά να αποδεχτούμε πως κάτι τέτοιο είναι αλήθεια. Αρνούμαστε να αναγνωρίσουμε ότι ναι, η Τουρκία, είναι η ΠΙΟ οικονομικά συμφέρουσα λύση για την όποια ποσότητα Φυσικού Αερίου υπάρχει και προορίζεται για την διεθνή αγορά. Ούτε καν τα Τερματικά της Αιγύπτου δεν είναι τόσο συμφέρουσα οικονομικά όσο οι αγωγοί προς Τουρκία (και μέσω Κύπρου).

Τα πιο πρόσφατα γεγονότα που λογικά θα πρέπει να μας βάλουν σε σκέψεις, ως Κύπρος, είναι αφενός η ενδυνάμωση των σχέσεων Τουρκίας – Ισραήλ (την περασμένη Δευτέρα 31/8, για πρώτη φορά  μετά από τα γεγονότα με το «Mavi Marmara», μετά δηλαδή από 5 χρόνια, πήγε τουρκική αποστολή στο Ισραήλ για να συζητήσουν την δημιουργία «ελεύθερης ζώνης» στα Παλαιστινιακά εδάφη, απ’ όπου θα μπορούν να εξάγονται προϊόντα αδασμολόγητα προς τις ΗΠΑ. Πρόκειται για project, το οποίο υποστηρίζεται από Ισραήλ, ΗΠΑ, ΕΕ και Τουρκία) και παράλληλα η DELEK επανέρχεται (δριμύτερα) με το θέμα των αγωγών προς Τουρκία για Φυσικό Αέριο. Αφετέρου είναι οι τεράστιες ποσότητες ΦΑ που ανακαλύφθηκαν στην ΑΟΖ της Αιγύπτου, οι οποίες βεβαίως δημιουργούν νέα δεδομένα στην περιοχή.

Δεν γνωρίζω εάν ο Νίκος Αναστασιάδης αντιλαμβάνεται τις εξελίξεις και τι σημαίνουν αυτές. Ότι εάν το 2011 είχαμε δυο εναλλακτικές για όφελος από το ΦΑ (είτε μέσω λύσης του κυπριακού είτε μέσω συνεργασίας με Ισραήλ), σήμερα το 2015 έχουμε μόνο μια επιλογή, την Λύση του Κυπριακού, η οποία θα σημάνει αυτομάτως και το «πράσινο φως» για τους αγωγούς προς Τουρκία.

Ελπίζω και θεωρώ ότι ο Πρόεδρος και το αντιλαμβάνεται, και το βλέπει, και το αναγνωρίζει ασχέτως εάν δημοσίως δεν το παραδέχεται. Και αφού και το αντιλαμβάνεται, και το βλέπει, και το αναγνωρίζει, ας προχωρήσει με τη λύση του Κυπριακού, διότι αλλιώς σε λίγο θα είναι αργά. Πολύ αργά.

Υγ. Ο Ύπατος Αρμοστής της Βρετανίας στη Λευκωσία, το 2012, μας το είπε, αλλά ως συνήθως τον βγάλαμε «πουλημένο»: Εάν θέλετε να ωφεληθείτε με το ΦΑ, είτε κάντε λύση γρήγορα είτε ακόμη και χωρίς λύση κάντε συνεργασία με την Άγκυρα.  

Twitter: @tsangarisp