Πώς τα υψηλά επιτόκια λειτουργούσαν ως «δόλωμα» για καταθέσεις δις αλλά την ίδια ώρα εις βάρος της ανάπτυξης και των Κύπριων επιχειρηματιών και νοικοκυριών…
«Μα είναι καιρός να καλούμε (τους τραπεζίτες); Επιτέλους το κράτος πρέπει να επιδείξει πυγμή. Φτάνει πια. Και όσο για τους καταθέτες, πόσοι Κύπριοι τους τελευταίους μήνες προτίμησαν μηδενικά επιτόκια. Άρα το ύψος του καταθετικού επιτοκίου δεν έχει τόση σημασία, φτάνει να αποκτήσουμε αξιοπιστία. Και να το κατανοήσουν και οι καταθέτες. Όσο χαμηλότερο το επιτόκιο, τόσο πιο διασφαλισμένα είναι τα χρήματά τους. Χαμηλό επιτόκιο βοηθάει την οικονομική ανάπτυξη και θωρακίζει το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα. Αυτά τα απλά πρέπει να κατανοήσουμε όλοι και να στρωθούμε στη δουλειά. Η μείωση των επιτοκίων, η αναδιάρθρωση και επιμήκυνση του χρέους του κάθε νοικοκυριού και επιχείρησης είναι επιβαλλόμενα, εάν θέλουμε να αυξήσουμε τις πιθανότητες επιβίωσης σε αυτό τον τόπο».
Αυτά δηλώνει ο μελλοντικός πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, σε συνέντευξή του, η οποία δημοσιεύεται σήμερα στην «Κ» (σελ. 6).
Ο κ. Νεοφύτου αγγίζει ένα ουσιαστικό σημείο. Τα επιτόκια. Τα οποία επιτόκια ήταν και το καρκίνωμα της Κύπρου. Τα επιτόκια λειτουργούσαν πάντοτε ως το «δόλωμα» για τα δισεκατομμύρια. Το ζεστό χρήμα. Το οποίο ερχόταν στην Κύπρο, χρησιμοποιούσαν το νησί ως «διαμετακομιστικό» σταθμό και αργότερα πήγαιναν στον «προορισμό» τους.
Τα επιτόκια, λοιπόν, λειτουργούσαν προς όφελος των δισ. Των καταθέσεων. Αλλά για να έχεις υψηλό καταθετικό επιτόκιο επιβάλλεται και υψηλό, υψηλότερο, δανειστικό επιτόκιο. Αποτέλεσμα; Όσοι είχαν δισεκατομμύρια τους βόλευε. Όσοι δανείζονταν; Τους «έσφαγγαν».
Τα δισεκατομμύρια έρχονταν. Γίνονταν κατάθεση. Το «κύκλωμα», καμιά 200αριά άτομα, λογιστές, δικηγόροι, πολιτικοί, τραπεζίτες κ.λπ. εισέπρατταν το νόμιμο «κομίσιον» τους. Το στάτους δούλευε. Έπρεπε να διατηρηθεί πάση θυσία. Υψηλά επιτόκια, αδιαφάνεια και άγιος ο Θεός.
Αυτό είχε με τη σειρά του μια άλλη συνέπεια. Την ανάπτυξη. Για να υπάρξει ανάπτυξη απαιτείται ιδιωτική πρωτοβουλία. Για να υπάρξει ενδιαφέρον για ιδιωτική πρωτοβουλία πρέπει να υπάρχουν συμφέρουσες συγκυρίες. Με κυριότερη αυτή του χρήματος. Όταν το χρήμα είναι ακριβό, ο δανεισμός αποφεύγεται. Και όταν παρόλα αυτά γίνεται, η ανάπτυξη είναι «ακριβή» και το τελικό προϊόν, το οποίο θα προσφερθεί στον καταναλωτή, «ακριβότερο».
Αποτέλεσμα; Σταμάτησαν οι ιδιωτικές πρωτοβουλίες και η ανάπτυξη, η οποία είχε ως κύριο στόχο την παραγωγή προϊόντων. Η Κύπρος μέσα σε μια 20ετία κατέστη μια από τις ακριβότερες χώρες σε εργατικά χέρια. Και παράλληλα πανάκριβο κόστος ζωής.
Τα δισεκατομμύρια πηγαινοέρχονταν. Τα επιτόκια υψηλά, ώστε να συμφέρει η «ρωσική κατάθεση». Οικονομία Καζίνο.
Το ένα έφερε το άλλο. Η φούσκα του ζεστού χρήματος, έφερε τη φούσκα στα ακίνητα. Συμβολή στη φούσκα των ακινήτων είχαν και οι άχρηστες νομοθεσίες, οι οποίες στην ουσία αντί να βοηθούν την πολεοδομική και οικιστική ανάπτυξη την καθυστερούσαν και την ταλαιπωρούσαν. Ο πρώην διευθυντής της Πολεοδομίας κ. Κτωρίδης είχε δηλώσει στην «Κ» πριν από δυο χρόνια περίπου ότι μόνο στη Λευκωσία υπάρχουν 50.000 περίκλειστα οικόπεδα. Τα οποία δεν μπορούν να αναπτυχθούν λόγω του ότι δεν γειτνιάζουν με δρόμο. Τούτο δημιουργούσε πλασματική «έλλειψη» ακινήτων, ώστε τα προσφερόμενα ακίνητα να πουλιούνται σε τιμές Παρισιού. Και η Βουλή, το Κράτος, οι Υπηρεσίες σφύριζαν αδιάφορα.
Τα δισεκατομμύρια έρχονταν. Γίνονταν κατάθεση. Το «κύκλωμα», καμιά 200αριά άτομα, λογιστές, δικηγόροι, πολιτικοί, τραπεζίτες κ.λπ. εισέπρατταν το νόμιμο «κομίσιον» τους. Το στάτους δούλευε. Έπρεπε να διατηρηθεί πάση θυσία. Υψηλά επιτόκια, αδιαφάνεια και άγιος ο Θεός.
Μετά την κρίση στις ΗΠΑ και αργότερα στο Λονδίνο, στην Ε.Ε. κτύπησε συναγερμός. Η Ε.Ε. προχώρησε σε μια «ανάγνωση» της οικονομίας. Η Κύπρος εντοπίστηκε. «Κύριοι έχετε υπερβολικά μεγάλο τραπεζικό τομέα, όχι ως τομέα καθ’ αυτόν αλλά τράπεζες τέρατα». Ο τραπεζικός τομέας της Κύπρου είναι περίπου οκτώ φορές το ΑΕΠ της χώρας. Αυτό δεν είναι κακό. Το κακό ήταν που μόνο δύο τράπεζες ήταν πέντε φορές το ΑΕΠ της Κύπρου. Με λίγα λόγια υπερμεγέθεις τράπεζες, οι οποίες, εάν πέσουν, (που έπεσαν) θα συμπαρέσυραν και το κράτος (κάτι που συνέβη).
Οι πρώτες προειδοποιήσεις ήρθαν από το 2009. Εμείς τίποτα. Σφυρίζαμε αδιάφορα και το παίζαμε και «μάγκες». Το 2011 οι υποδείξεις ήταν περισσότερες και εντονότερες. Και πάλι εμείς τίποτα. Το 2012 μας το έλεγαν ξεκάθαρα. «Κύριοι προχωρήστε σε σμίκρυνση του τραπεζικού σας τομέα», εννοώντας βεβαίως τις δύο μεγάλες τράπεζες. Εμείς τίποτα. Μέχρι, που ήρθαν πριν από 15 μέρες οι ίδιοι και μας τα ξήλωσαν.
Καταληκτικά αυτό που επισυμβαίνει στην Κύπρο έχει και ένα θετικό. Είναι ευκαιρία, να δούμε πού βρισκόμαστε. Να δούμε πού πάμε και τι θέλουμε. Οι συζητήσεις περί ευρώ και λίρας είναι ανούσιες. Η ουσία είναι μία. Μπορούμε να κάνουμε μια σωστή επανεκκίνηση με σωστό προγραμματισμό; Με χαμηλά επιτόκια και οργανωμένα;
Εδώ θα δοκιμαστεί ο Νίκος Αναστασιάδης.
(Δημοσίευση ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΥΠΡΟΥ 31/3/13)
Celare Verbum - Politics Blog - Research, Opinions, Comments 
ΖΗΤΟΥΜΑΙ ΚΟΥΡΕΜΑ ΔΑΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ
Λόγο της τροπής των γεγονότων που βομβαρδιζόμαστε και τα καθημερινά γεγονότα που μεταλλάσσονται ο Κυπριακός Λαός είναι υπό καθεστώς σοκ. Όταν ξεπεραστεί αυτό το σοκ θα ζητηθούν άμεσες ευθύνες. Αρχίσαμε να βλέπουμε όλοι τις πρώτες πληροφορίες των «χαριστικών δανείων» σε πολιτικά πρόσωπα / επιχειρήσεις κλπ…. Αυτό οργίζει τον κόσμο την στιγμή που οι Τράπεζες χρεώνουν στα καθυστερημένα δάνεια μεταξύ 16%-18% τόκους (μαζί με τόκους υπερημερίας/ εξεταστικά τέλη κλπ….) σε καιρούς που υπάρχει κόσμος άνεργος και που πεινά. Οι τόκοι για τις καθυστερήσεις στις πιστωτικές κάρτες είναι μεταξύ 20%-22%! Έχει βγει στην επιφάνεια αν αληθεύει ότι μέχρι και στη Lldl έχουν δοθεί πάρα πολύ χαμηλά δάνεια με 2% επιτόκιο και όλο το κέρδος εξάγεται στην Γερμάνια και δεν μένει στην Κύπρο! Τα τρόφιμα τους είναι αμφιβόλου ποιότητας και λίγο πριν την λήξη τους (υπάρχει στην Ευρώπη ήδη διατροφικό σκάνδαλο με την συγκεκριμένη γερμανική αλυσίδα) , οι πλείστοι υπάλληλοι τους είναι ξένοι σε μια περίοδο που πρέπει να υποστηρίζουμε μικρομεσαίες Κυπριακές Επιχειρήσεις και να εργοδοτούμε Κύπριους συμπολίτες μας. Ο Κυπριακός Λαός νιώθει αδικία που καλούμαστε να πληρώσουμε τα σπασμένα και την ασυδοσία της λανθασμένης διακυβέρνησης αλλά και τους καταστροφικούς χειρισμούς των τραπεζών και των golden boys. Αφού καλούμαστε να πληρώσουμε αυτά τα λάθη δεν πρέπει να διοργανωθούν διαδηλώσεις όπου να ζητηθεί από τις τράπεζες εκτός από το κούρεμα καταθέσεων να γίνει και ένα καθολικό κούρεμα / διαγραφή τουλάχιστο 40%-50% ΟΛΩΝ των δανείων και πιστωτικών καρτών σε όλα τα Τραπεζικά Ιδρύματα ούτω σώστε να μειωθούν τα οφειλόμενα του κάθε νοικοκυριού και της κάθε επιχείρησης ?
Δεν θα πρέπει να επίσης να περάσει άμεσα ένα νομοσχέδιο για το κούρεμα όλων των δανείων και μείωση των τόκων? Η Κύπρος μας είναι σε καθεστώς εκτάκτου ανάγκης και είμαστε σε χειρότερη κατάσταση από ότι είμαστε το 1974. Αφού ήδη έχουμε τα δυσβάστακτα εγχώρια προβλήματα έχουμε ανοίξει και την πόρτα στον εξωτερικό παράγοντα, εξευτελίζοντας μας σαν λαό. Έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα αόρατο εξοντωτικό οικονομικό πόλεμο που έχει να κάνει και με εξωτερικές πολιτικές που προσπαθούν να μας επιβάλουν . Ο Κόσμος για να συσπειρωθεί και να αρχίσει η ανάπτυξη χρειάζεται άμεση επιβεβαίωση από τους Πολιτικούς ότι δεν καλούμαστε μόνο να πληρώσουμε τα ποιο πάνω λάθη αλλά με αυτό το κούρεμα η Βουλή δείχνει έμπρακτα ότι αναγνωρίζει τα λάθη που φορτωθήκαμε όλοι και ότι είναι δίπλα στον Κυπριακό Λαό που καλείτε να σηκώσει αυτό το δυσβάστακτο φορτίο. Αν δεν γίνει κούρεμα σε όλα τα δάνεια πως το κάθε νοικοκυριό θα αντέξει? Αν δεν γίνει κούρεμα σε όλα τα δάνεια πως η κάθε επιχείρηση θα συνεχίσει να υφίσταται? Πως θα ζητηθεί από την κάθε επιχείρηση να κρατήσει προσωπικό και μέσω προγραμμάτων να εργοδοτηση άνεργους την στιγμή που υπάρχουν τα καθυστερημένα δάνεια με τις υπερχρεώσεις? Γνωρίζεται ότι χιλιάδες υποθέσεις καθυστερημένων δανείων έχουν πάρει την νομική οδό και τον δρόμο της εκποίησης?
Οι καθημερινοί αυξητικοί αριθμοί αυτών των υποθέσεων είναι σενάρια τρόμου αφού το κάθε νοικοκυριό και σχεδόν η κάθε επιχείρηση είναι ένα βήμα πριν την κατάρρευση και πτώχευση! Πρέπει να ψηφηστει άμεσος νόμος για παγιοποίηση στις εκποιήσεις (όπως το 1974) μέχρι να ξεπεραστεί αυτή η Οικονομική Κρίση αλλιώς χιλιάδες κόσμος και επιχειρήσεις θα βρεθούν στον δρόμο. Πως θα ζητηθεί από τον κάθε “Developer” αφού ο κλάδος έχει πληγεί από το 2008 και υπάρχουν δάνεια που σχεδόν οι τόκοι έχουν φτάσει την ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΞΙΑ της οφειλής ότι πρέπει να βάλει μπροστά για να αναπτύξουμε τον τόπο μας? Πως μπορεί ο Ξενοδόχος να προσφέρει χαμηλές τιμές για να προσελκύσει ποιο πολλούς τουρίστες όταν δεν μπορεί να αποπληρώσει τα καθυστερημένα του δάνεια και υπάρχει ήδη αρκετός συναγωνισμός από άλλους ποιο φτηνούς προορισμούς? . Οι δυο κλάδοι της Οικονομίας που θα πρέπει να βάλουν μπροστά για ανάπτυξη είναι τα ξενοδοχειακά/τουριστικά και τα κτηματομεσιτικά τα οποία οι Τράπεζες έχουν σχεδόν στραγγαλίσει από τα δάνεια και τις υπερχρεώσεις . Μου ανάφεραν μόλις πριν λίγες εβδομάδες ότι η Τράπεζα Άλφα έχει προβεί μονομερώς σε κατάθεση 1000 αγωγών στην επαρχία Πάφου για εκποιήσεις! Το θεωρείτε συνετό αυτές τις ενέργειες τραπεζών σε αυτή την μαύρη περίοδο με τα συσσίτια σε έξαρση και τα κοινωνικά παντοπωλεία? Μόνο αν γίνει ένα καθολικό κούρεμα σε όλα τα δάνεια των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων θα κατευνάσει την οργή του κόσμου, θα δώσει το αίσθημα σιγουριάς και ψήφο εμπιστοσύνης προς το Πολιτικό Σύστημα και θα βοηθήσει ούτω σώστε να αρχίσει η Ανάπτυξη. Πιστεύετε ότι μπορεί να ψηφιστούν άμεσα έτσι Νομοσχέδια για παγιοποίηση των εκποιήσεων και καθολικό κούρεμα όλων των δανείων ούτι σώστε να είναι σωσίβιο για να βοηθηθεί η Οικονομία μας να πάρει μπρος και να διασωθεί η Πατρίδας μας?
Πιστεύω έπρεπε να γίνει πρώτα κούρεμα δανείων για να σμικρύνουν οι υποχρεώσεις των Τραπεζών και μετά κούρεμα καταθέσεων ούτω σώστε να σβήσουν οι ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις του κάθε νοικοκυριού και κάθε επιχείρησης αφού η τώρα η στο μέλλον δεν μπορούν να αποπληρωθούν και θα μεγαλώνει η ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ζημιά των Τραπεζών στα βιβλία τους . Πως οι Τράπεζες έκαναν επιλεκτικά κούρεμα δανείων σε περιόδους ευμάρειας (τα οποία τα ονομάζουν όπως θέλουν) σε πολιτικά πρόσωπα και επιχειρήσεις και δεν μπορούν να το κάνουν σε περίοδο Κρίσης όχι μόνο επιλεκτικά αλλά σε όλα τα δάνεια? Τόσα χρόνια πως έκαναν δάνεια δισεκατομμυρίων χωρίς εξασφαλίσεις? Πως έκαναν δάνεια με αδιανόητα χαμηλά επιτόκια?
Αν οι Τράπεζες μας έκαναν αυτά τα εξωπραγματικά ολισθήματα τότε είμαι σίγουρη ότι θα βρουν και τον τρόπο να κάνουν και το κούρεμα όλων των δανείων όπως γινηκε και σε άλλες χώρες. Είμαστε η μόνη χώρα που κάναμε κούρεμα καταθέσεων. Ας είμαστε τότε και η πρώτη χώρα παγκοσμίως που θα κάνουμε ολοκληρωτικό κούρεμα και στα δάνεια για να καθαρίσουν και οι Τράπεζες τα ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΑ χρεωστικά υπόλοιπα από τα βιβλία τους.
Πιστεύεις ότι η κάθε Τράπεζα με το να κρατά στο χαρτοφυλάκιο της περιούσιες του Κυπριακού Λαού τις οποίες χρεώνει με τόκους μεταξύ 16%-18% δεν θα μεγαλώνει η ζημιά της στα βιβλία της αφού κανένας δεν θα μπορεί να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις του? Δεν θα αναγκαστεί η Τράπεζα να εκποίηση την οποιαδήποτε περιουσία για να πάρει οτιδήποτε χρήματα και στο τέλος να αποσβεση πάλι τα υπόλοιπα που δεν καταφερει να εισπράξει σαν ζημιά αλλά και με αυτό τον τρόπο να καταστρέψει την οποιαδήποτε πιθανή αρχή ανάπτυξης και να καταστρέψει και το κάθε νοικοκυριό και επιχείρηση?
Από το 2008 που άρχισε η κρίση παρόλο τα καταστροφικά τους λάθη οι τράπεζες είχαν υπερκέρδη. Αυτό οφείλεται στο πετσοκοψημο του Κυπριακού Λαού! Δεν εχει τιμωρηθεί το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου όπου οι Τράπεζες κοίταζαν τον λογαριασμό του κάθε καταθέτη και υποκινούσαν να δώσουν δάνεια για μετοχες. Όταν ξεφούσκωσε αυτή η φούσκα και για να μην γυρίσει ο κόσμος εναντίων τους άρχισαν να χορηγούν ανεξέλεγκτα δάνεια και εν μέρει συνέβαλε στο να δημιουργηθεί αυτή η μαύρη τρύπα των δανείων με τα ψηλά επιτόκια.
Ποια η διαφορά τότε ενός τοκογλύφου και ενός τραπεζικού ιδρύματος? Ο πρώτος θεωρείτε παράνομος που χρεώνει 20% τόκο ενώ ένα τραπεζικό ίδρυμα έχει την άδεια της Κεντρικής Τράπεζας να ρυθμίζη τα επιτόκια που επιθυμεί! Μέσα στο ήδη υφιστάμενο χάος γιατί να μην χαρίσει από τωρα ένα 40%-60% στο κάθε νοικοκυριό και επιχείρηση για να κάνει το χρέος βιώσιμο, να προσφέρει ένα χαμηλό επιτόκιο και να δώσει τουλάχιστο 2 χρόνια χάριτος χωρίς πληρωμή καν τόκων σε όλα τα δάνεια ουτοσωστε να βοηθήσει με αυτό τον τρόπο να αρχίσει η ανάπτυξη? Είναι καλύτερο πιστεύεις να γράφουν στα βιβλία τους ότι υπάρχουν όλα αυτά τα μην εξυπηρετούμενα δάνεια που χρόνο με τον χρόνο θα προσθέτουν ορισμένα δισεκατομμύρια τόκους και με τον ένα η άλλο τρόπο θα έρθει μια στιγμή που θα τα διαγράψουν σαν ζημιά?
Αν προχωρήσουν τώρα με εκποιήσεις κλπ…. Ξέρεις πόσες Οικογένειες και επιχειρήσεις θα βρεθούν στον δρόμο και πόσα ακίνητα θα υπάρχουν για πώληση? Θα έρθουν οι Τράπεζες στο τέλος να είναι οι μεγαλύτεροι Γεωκτημωνες στην Κύπρο? Θα έρθουν οι Τράπεζες να συναγωνίζονται και να είναι αντίπαλοι με τους ‘developers ‘ πελάτες τους που θα πασχίζουν να πωλούσουν τα ακίνητα τους για το ποιος θα πουλήσει ακίνητα? Όλα αυτά τα ακίνητα ποιος θα τα αγοράσει? Σκεφτήκατε ότι θα βγαίνουν Οικογένειες και επιχειρήσεις στον δρόμο και θα έρχονται ξένοι να αγοράζουν την περιουσία των Κυπριών σε πολύ χαμηλές τιμές από τις δημοπρασίες εκποιήσεων? Σκεφτήκατε ότι με αυτή την λογική παγιοποιείτε το παζάρι των οικοδομών γιατί σχεδόν κανένας δεν θα αγοράζει αφού θα περιμένει να αγοράσει ακίνητα από δημοπρασίες εκποιήσεων? Σκεφτήκατε μέσα σε αυτό τον εφιάλτη που θα πέσουν οι τιμές των ακινήτων? Για τους ποιο πάνω λόγους θα πρέπει να προχώρηση άμεσα η Βουλή να θεσπίσει νόμο για κούρεμα των καθυστερημένων δανείων τουλάχιστο 40%-50%, παγιοποίηση των εκποιήσεων, χαμηλά επιτόκια, παράταση αποπληρωμής δανείων και περίοδο χάριτος χωρίς καταβολή τόκων για τουλάχιστο δυο χρόνια
Δεν είναι καλύτερα για να μπούμε στο ρυθμό ανάπτυξης οι Τράπεζες να μην δείχνουν τεράστιες ζημιές ούτω σώστε να προσελκύσουμε νέους επενδυτές που με αυτό τον τροπο θα εμπιστευτούν το τραπεζικό μας σύστημα? Πως θα προσελκύσουμε νέους επενδυτές και να τους δώσουμε την αίσθηση σταθερότητας με τις υπερχρεώσεις και τις εκποιήσεις? Μήπως ξεχάσαμε επίσης όλους των κατόχων Ομολόγων, τα καθυστερημένα δάνεια τους και σύντομα εκποίηση των περιουσιών τους?