Αβέρωφ Νεοφύτου: Να γίνει αναδιάρθρωση και επιμήκυνση των δανείων νοικοκυριών και επιχειρήσεων

Συνέντευξη στον

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ

Σε ενέργειες για κάθετη μείωση επιτοκίων, αναδιάρθρωση και επιμήκυνση των δανείων νοικοκυριών και επιχειρήσεων καλεί ο Αβέρωφ Νεοφύτου την κυβέρνηση και σημειώνει πως πρέπει να αποφευχθούν μέτρα περικοπών μισθών και απολύσεων. Τονίζει πως η Κύπρος, μόλις σταθεροποιηθεί η κατάσταση, μπορεί να επαναδιαπραγματευτεί με τους εξωτερικούς επενδυτές και να εξοικονομήσει μέχρι και 30% από τις οφειλές της. Παράλληλα, σημειώνει πως θα πρέπει να εξευρεθούν πόροι για ανακεφαλαιοποίηση του Συνεργατισμού ενώ για διοικητή και υπουργό Οικονομικών περιορίζεται να πει ότι «η έρευνα δεν εξαιρεί κανέναν».

 –Κύριε Νεοφύτου πηγαίναμε στο Eurogroup με οφειλές γύρω στα 12 δισ. και βρεθήκαμε με 22 δισ.; Τι έγινε; Πώς βρεθήκαμε ώς εδώ;

Ας βάλουμε τα νούμερα κάτω. Για αναχρηματοδότηση του κράτους μέχρι το 2016 και βάσει υπολογισμών ήπιων ρυθμών ύφεσης, το κράτος χρειάζεται 8,5 δισ. συν τα υπολογιζόμενα δημοσιονομικά ελλείμματα, με ήπιους επαναλαμβάνω ρυθμούς ύφεσης, και επιπροσθέτως το διακρατικό δάνειο από τη Ρωσία. Δηλαδή για τις δημοσιονομικές ανάγκες –αναχρηματοδότηση και ελλείμματα– με ήπιους ρυθμούς ύφεσης θα χρειαστούμε 11 δισ. ευρώ. Η δική μου οικονομική εκτίμηση είναι ότι επειδή η ύφεση θα είναι πολύ πιο μεγάλη απ’ ό,τι υπολογιζόταν, μπορεί να υπολογιστεί το ποσό αυτό σε μια βάση ύψους μίνιμουμ 13 δισ.

–Άλλο οι τράπεζες…

Ναι. Πάμε τώρα στις τράπεζες. Για τις ανάγκες των τραπεζών μας χρειαζόμαστε 10 δισ. με βάση το ακραίο σενάριο της PIMCO. Τα 5,8 δισ. διασφαλίζονται μέσα από την εξυγίανση για τη Λαϊκή και από τη μετατροπή ποσοστού των καταθέσεων στην Τράπεζα Κύπρου άνω των 100.000 ευρώ σε μετοχικό κεφάλαιο. Πέραν αυτού χρειάζεται ανακεφαλαιοποίηση και ο Συνεργατισμός. Επίσης, πριν πουληθούν οι τράπεζες μας στην Ελλάδα προβλέπεται η εκ των προτέρων ανακεφαλαιοποίησή τους.

Δεν είναι καιρός για να καλούμε τους τραπεζίτες. Είναι καιρός το κράτος να επιδείξει πυγμή και να υποχρεώσει τους τραπεζίτες.

–Αυτά τα χρήματα από πού θα βρεθούν;

Από αύξηση φορολογιών. Του εταιρικού φόρου από 10% σε 12,5%. Αύξηση των τελών για την Άμυνα από έσοδα από τόκους, που τώρα είναι 15% και θα αυξηθεί. Και επιβολή ποσοστού φόρου αλληλεγγύης πάνω στο σύνολο των τόκων που πληρώνονται κάθε χρόνο από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, γιατί το τέλος για την Άμυνα εξαιρεί τις ξένες καταθέσεις. Επιπρόσθετα, το κράτος πρέπει να βρει και έσοδα χρησιμοποιώντας άλλο ενεργητικό του κράτους για τις ανάγκες της ανακεφαλαιοποίησης του συνόλου του τραπεζικού τομέα. Αυτά τα επιπρόσθετα ποσά μπορούν να εξευρεθούν είτε με συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για σωστή αξιοποίηση κρατικής περιουσίας, είτε μέσα από μετοχοποίηση Ημικρατικών Οργανισμών. Και ας μη θεωρηθεί ότι είναι δεδομένη η ιδιωτικοποίησή τους, διότι υπάρχει τρόπος να διατηρήσουν τον σημερινό τους χαρακτήρα και το κράτος να έχει κάποια έσοδα, τα οποία θα μπορεί να χρησιμοποιήσει για τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Αλλά θα πω κάτι: Μέσα από αυτή την προσέγγιση δεν τοποθετούμαι αν η απόφαση του Γιούρογκρουπ και του μνημονίου ήταν ορθή ή λάθος. Αλλά η απόφαση ξεκάθαρα υποδεικνύει ότι από έσοδα μέσω διαχείρισης ή εκποίησης κρατικής περιουσίας θα πρέπει να στηριχθεί ο Συνεργατισμός.

–Ωραία. Για το δημοσιονομικό από πού θα βρούμε τα λεφτά; Είναι τα 10 δισ. που θα μας δανείσει η Τρόικα;

Ναι. Μα το έχω πει. Θα χρειαστούμε περισσότερα.

–Οι πολίτες όμως ανησυχούν ότι ενδεχομένως να έρθουν και άλλα μέτρα, περικοπές μισθών και συντάξεων…

Κοιτάξετε. Πρέπει να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε να λάβουμε περαιτέρω μέτρα, τα οποία θα μας οδηγήσουν σε ένα φαύλο κύκλο ύφεσης. Θεωρώ ότι εάν η σοφία των πολιτικών δυνάμεων καταλήξει ότι θα ακολουθήσουμε αυτόν τον δύσκολο δρόμο της εξυγίανσης και ότι παραμένουμε στην Ευρωζώνη, στο ευρώ και στην Ευρώπη, μόλις υπάρξει μία μερική σταθεροποίηση –μερική, επειδή θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για πλήρη σταθεροποίηση– θεωρώ, λοιπόν, ότι θα μπορούσαμε να επαναδιαπραγματευτούμε την προεξόφληση οφειλών του κράτους, που είναι στην περίοδο του προγράμματος, με δυνατότητες να υπάρξει μια μεγάλη έκπτωση. Δεν αποκλείω μάλιστα ότι μια προσπάθεια επαναδιαπραγμάτευσης προεξόφλησης υποχρεώσεων του κράτους που λήγουν στα επόμενα χρόνια θα μπορούσε να αποφέρει εξοικονόμηση στο κράτος σε ποσοστά που μπορούν να αγγίξουν και το 30%. Διότι και οι επενδυτές κατανοούν το ρίσκο και τους κινδύνους και μπορεί μέσα από διαπραγμάτευση, όχι επιβολής αλλά διαπραγμάτευσης, να το πετύχουμε.

– Διαφωνείτε με τα περαιτέρω μέτρα. Θα τα αποφύγουμε όμως;

Να βάλουμε γινάτι. Μπορούμε να εμπιστευτούμε τους εαυτούς μας; Μπορούμε να εμπιστευτούμε το τραπεζικό μας σύστημα; Αν αύριο πάρει ο καθένας την κατάθεσή του και φύγει, σώζουμε τον τόπο μας; Δεν λέω σε κανένα τι θα πράξει. Αλλά από την εμπιστοσύνη που θα δείξουμε στον τόπο μας θα εξαρτηθεί εάν θα αυξήσουμε ή εάν θα μειώσουμε τις πιθανότητες μας για εθνική επιβίωση.

Πρέπει να αποφύγουμε μέτρα μειώσεων μισθών και απολύσεων που θα οδηγήσουν σε φαύλο κύκλο βαθύτατης ύφεσης. 

–Και είναι καιρός να μειωθούν και τα επιτόκια;

Και αναδιάρθρωση των δανείων και κάθετη μείωση των επιτοκίων. Και πρέπει να αντιληφθούν κάποιοι τραπεζίτες…

–Θα καλέσετε, λοιπόν, τους τραπεζίτες να το πράξουν;

Μα είναι καιρός να καλούμε; Επιτέλους, το κράτος πρέπει να επιδείξει πυγμή. Φτάνει πια. Και όσο για τους καταθέτες, πόσοι Κύπριοι τους τελευταίους μήνες προτίμησαν μηδενικά επιτόκια. Άρα το ύψος του καταθετικού επιτοκίου δεν έχει τόση σημασία, φτάνει να αποκτήσουμε αξιοπιστία. Και να το κατανοήσουν και οι καταθέτες. Όσο χαμηλότερο το επιτόκιο, τόσο πιο διασφαλισμένα είναι τα χρήματά τους. Χαμηλό επιτόκιο βοηθάει την οικονομική ανάπτυξη και θωρακίζει το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα. Αυτά τα απλά πρέπει να κατανοήσουμε όλοι και να στρωθούμε στη δουλειά. Η μείωση των επιτοκίων, η αναδιάρθρωση και επιμήκυνση του χρέους του κάθε νοικοκυριού και επιχείρησης είναι επιβαλλόμενα, εάν θέλουμε να αυξήσουμε τις πιθανότητες επιβίωσης σε αυτό τον τόπο.

 

Εξυγίανση, Δημητριάδης και Σαρρής

 

–Κύριε Νεοφύτου, είσαστε έτοιμος να πείτε το mea culpa για το ότι δεν επιδείξατε τότε ως αντιπολίτευση την καλή διάθεση να συνεργαστείτε με την κυβέρνηση για να υπάρξει μια ελεγχόμενη σμίκρυνση του τραπεζικού τομέα;

Κάνετε ένα μεγάλο λάθος. Μην εκλαμβάνετε την προπαγάνδα ενός κόμματος ως δεδομένα. Εμείς λέγαμε ότι οι επιπτώσεις είναι λόγω της παγκόσμιας κρίσης και ύφεσης, έχουμε επιπτώσεις λόγω του «κουρέματος» στην Ελλάδα, έχουμε επιπτώσεις διότι διευρύνθηκε το δημόσιο χρέος μέσα σε πέντε χρόνια από 48% σε 76% χωρίς να χρειαστεί ούτε ένα σεντ ο χρηματοπιστωτικός τομέας μας και ναι είχαμε πει πως όντως έχουμε ένα μεγάλο χρηματοπιστωτικό τομέα και με ευθύνες βαρύτατες στους τραπεζίτες. Και επειδή κάποιοι, «κινδυνολόγοι», έλεγαν και προέβλεπαν τα δεινά, λέγαμε να παρθούν έγκαιρα τα μέτρα για τα δημοσιονομικά και μέτρα για εξυγίανση του χρηματοπιστωτικού τομέα. Ε, δεν ευθύνεται η αντιπολίτευση όταν ο διοικητής της Κεντρικής μόλις πριν από μερικές μέρες δήλωσε ότι κράτησε στον αναπνευστήρα τη Λαϊκή επειδή περίμενε την εκλογή νέας κυβέρνησης. Ποιος ευθύνεται γι’ αυτό; Και φόρτωσαν στους Κύπριους πολίτες τα 9 δισ. του ELA της Λαϊκής, αδιαφορώντας και παίζοντας κομματικά παιχνίδια. Για αυτά και άλλα πολλά ορίστηκε από την κυβέρνηση διερευνητική επιτροπή. Και θα αναμένουμε τα πορίσματα. Για όλους και για όλα. Ουδείς εξαιρείται από την έρευνα.

–Ωραία. Ερχόμαστε στο θέμα του Διοικητή. Πριν από τον κύριο Δημητριάδη, διοικητής ήταν ο κ. Ορφανίδης…

Μα κανείς δεν είναι εκτός του ελέγχου. Όποιος κι’ αν είναι αυτός.

–Ο κ. Δημητριάδης πρέπει να παραιτηθεί;

Μα σας είπα. Θα γίνει έρευνα. Ο ίδιος είναι που δήλωσε ότι άφησε τη Λαϊκή στον αναπνευστήρα μέχρι να εκλεγεί νέα κυβέρνηση φορτώνοντας στα παιδιά μας 9 δισ. από τον ELA. Εάν τώρα ο ίδιος έστειλε και γραπτώς τις προειδοποιήσεις του στην προηγούμενη κυβέρνηση και δεν εισακούστηκε τότε αυτό θα διαφανεί. Παρ’ όλο που έστω και εάν γραπτώς τοποθετήθηκε, αυτό και μόνο δεν τον απαλλάσσει στις τυχόν βαρύτατες ευθύνες.

–Επικαλείστε κάθαρση και έρευνα. Μα στο πηδάλιο της οικονομίας του κράτους έχετε τον τότε πρόεδρο της Λαϊκής, ο οποίος μάλιστα ήταν κατά την περίοδο όπου εκτοξεύτηκαν τα δισ. στον ELA…

Η Λαϊκή είναι ένα κεφάλαιο που πρέπει να εξεταστεί ξεκινώντας και πηγαίνοντας πίσω αρκετά χρόνια. Και λέω ότι η ερευνητική επιτροπή πρέπει να πάει πολύ πίσω και για όλους. Σε όλα τα επίπεδα. Εδώ συγκεκριμένες αποφάσεις, συγκεκριμένων τραπεζιτών, συγκεκριμένων Συμβουλίων, οδήγησαν στην καταστροφή τους εργαζόμενους, τους μετόχους, τους καταθέτες, ολόκληρη την Κύπρο. Και πρέπει να είμαστε αμείλικτοι. Κάποιοι αγαπητέ μου είχαν απόψεις. Και έλεγαν τα πράγματα με τ’ όνομά τους. Και αντιπαρατέθηκαν και δημόσια με κάποιους από αυτούς.

 (Δημοσίευση ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΥΠΡΟΥ 31/3/13)