Ξεχάστε ότι είμαστε χρηματοπιστωτικό κέντρο. Ξεχάστε και τον τομέα ακινήτων. Το μόνο που μας έμεινε είναι ο τουρισμός και μία καινούργια αρχή… μόνο όμως αν συνέλθουμε.

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ
Μια νέα τάξη πραγμάτων αναδύεται πάντοτε μέσα από το χάος. Μετά την καταστροφή επέρχεται νηνεμία και συνήθως, εάν αντιληφθείς τι έγινε, ξεκινάει μια νέα εποχή. Μια νέα τάξη πραγμάτων, η οποία λογικά θα πρέπει, λαμβάνοντας υπόψη τα λάθη του παρελθόντος, να λειτουργεί καλύτερα, ομαλότερα. Και δικαιότερα.

Στη Νήσο των Αγίων, ακόμη ψάχνουμε να βρούμε το λάθος. Εγκλωβισμένοι στις κομματικές μας πεποιθήσεις και αντιλήψεις, στη μανία μηδενισμού του «αντιπάλου», διαγράφουμε, παραβλέπουμε, ετσιθελικά και εγωιστικά, τα συν και τα πλην. Βλέπουμε και επιχειρηματολογούμε, είτε μόνο για τα συν είτε μόνο για τα πλην. Όλοι μας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα το θέμα των τραπεζών. Ενώ μεν είναι γνωστό τοις πάσι ότι γινόταν μεγάλο φαγοπότι, προτιμάμε σήμερα να μιλάμε για ιδιωτικοποιήσεις, π.χ. των ημικρατικών. Να μιλήσουμε και για ιδιωτικοποιήσεις αλλά να μιλήσουμε και για τις τράπεζες. Το γράψαμε και παλαιότερα. Τότε, όποιος τολμούσε να πει κάτι για τις τράπεζες, χαρακτηριζόταν ως «λαϊκιστής». Οι τράπεζές μας είναι μεγαθήρια εν συγκρίσει με το μέγεθος του κράτους. Και για να είμαστε συγκεκριμένοι. Οι δύο τράπεζες Λαϊκή και Κύπρου είναι ανεπίτρεπτα μεγάλες και πολλαπλάσιου μεγέθους απ’ ό,τι το ΑΕΠ του κράτους. Απαράδεκτο. Διότι ιδού οι συνέπειες. Πέφτουν, βουλιάζουν και το κράτος δεν μπορεί να τις στηρίξει. Ακόμη και το Λουξεμβούργο, του οποίου ο τραπεζικός τομέας του είναι ίσως 12 με 14 φορές μεγαλύτερος από το ΑΕΠ, ΔΕΝ έχει τράπεζα, η οποία από μόνη της να ξεπερνά το ΑΕΠ του κράτους κατά μιάμιση φορά.

Συνεπώς. Προχωρήστε. Σμικρύνετε τις δύο τράπεζες. Διαχωρίστε τις υπηρεσίες τους. Διαχωρίστε τις συγγενείς και αδερφικές εταιρείες τους, ασφαλιστικές, υπηρεσίες, επενδυτικές κ.λπ. Ο τόπος δεν σηκώνει τράπεζες τέρατα. Γι’ αυτά τα τέρατα θα υποθηκευτούν δύο ή και ίσως περισσότερες γενιές.

Να κάνουμε μετοχοποιήσεις Ημικρατικών; αμέ. Να κάνουμε. Αλλά γιατί αμάν αμάν μετοχοποιήσεις και όχι αμάν αμάν σμίκρυνση των τραπεζών; Και τα δύο πρέπει να γίνουν.

Ακίνητα. Σε μια 10ετία η Κύπρος γέμισε εκατομμυριούχους. Οι τιμές εκτοξεύτηκαν. Η «σιωπηρά συνωμοσία» περίκλειστων οικοπέδων και περίεργων νομοθετικών προνοιών, οι οποίες δυσκόλευαν την ανάπτυξη έστω και σε οικιστικές ζώνες, δημιούργησαν τεχνητή έλλειψη γης. Το φτηνό χρήμα, μέσω εύκολης δανειοδότησης, δημιούργησε αγοραστική φρενίτιδα, η οποία απογείωσε την τιμή της «καφκάλλας» σε επίπεδα οικιστικού φιλέτου πρωτεύουσας ευρωπαϊκού κράτους. Τα πάντα αγοράζονταν και τα πάντα πουλιούνταν. Μέσα σε 24ωρα μπορούσες να αγοράσεις και να πουλήσεις χωρίς καν να πας κτηματολόγιο. Κέρδος…

Τώρα η PIMCO υπολογίζει ότι η πραγματική τιμή των ακινήτων στην Κύπρο είναι μείον 40 με 60% από τις τιμές του 2008 (!!!) Καταστροφή. Ένας ολόκληρος τομέας θα τιναχθεί στον αέρα. Η μειωμένη αξία της γης θα συμπαρασύρει μαζί της και πολλά άλλα. Πλάνα διαλύονται και σχεδιασμοί εξανεμίζονται.

Τουρισμός. Ο μοναδικός τομέας που μας έμεινε, έστω και γερασμένος. Ο τουρισμός ήταν πάντοτε για την Κύπρο ένας εκπληκτικός τομέας με απεριόριστες δυνατότητες. Ωστόσο, δεν τον αξιοποιήσαμε όσο έπρεπε. Τον αφήσαμε να αναπτυχθεί ανεξέλεγκτα και χωρίς οργάνωση τη δεκαετία του ’80 και λίγο του ’90 και θεωρήσαμε ότι πλέον θα καθόμασταν και θα απολαμβάναμε τους καρπούς του. Αποσπασματικές κινήσεις αναβάθμισης του τουριστικού προϊόντος μας και αρκετή αισχροκέρδεια έφεραν το χάος. Το 2000 η Τουρκία, ανταγωνιστικό μας περιβάλλον, προσέλκυε σχεδόν 10 εκατ. τουρίστες και το 2011 πέραν των 30 εκατ. 300% αύξηση. Εμείς το 2000 είχαμε 2,7 εκατ. τουρίστες και το 2011 είχαμε 2,4 εκατ. τουρίστες. ΜΗΔΕΝ.

Καταληκτικά. Μέσα από το χάος έρχεται η τάξη. Και η τάξη μπορεί να επέλθει,
μόνο αν αντιληφθούμε τις εγκληματικές ενέργειες του παρελθόντος.
Μόνο εάν αντιληφθούμε ότι χρηματοπιστωτικό κέντρο δεν σημαίνει απλώς να εκπροσωπείς 200 Ρώσους και να τους γράφεις εταιρείες.
Μόνο εάν αντιληφθούμε ότι ο τουρισμός θέλει οργανωμένη και δομημένη ανάπτυξη.
Μόνο εάν αντιληφθούμε ότι κράτος χωρίς παραγωγική τάξη, χωρίς κόσμο να ασχολείται σωστά, επιστημονικά και επαγγελματικά με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, τη βιοτεχνία δεν έχει μέλλον.

Το μέλλον βρίσκεται μπροστά μας. Τόλμη χρειάζεται.

(Δημοσιεύτηκε ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΥΠΡΟΥ 03 Φεβρουαρίου 2013)