Πάλι καλά που άντεξε 51 χρόνια. Δεν νομίζετε κύριοι πολιτικοί ότι είναι καιρός να προχωρήσουμε σε μία εκ βάθρων αναδιάρθρωση του κράτους; Από θεσμούς και υπηρεσίες μέχρι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις;

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ
tsangaris99@gmail.com
Όταν γίνεται λόγος για ανάγκη συνταγματικών αλλαγών στην Κύπρο, πάντοτε ή σχεδόν πάντοτε, η όλη επιχειρηματολογία προσκρούει σε ένα εμπόδιο. Δεν μπορεί να γίνονται αλλαγές λόγω της μη παρουσίας των Τουρκοκυπρίων. Αλλαγές όμως στο Σύνταγμα έγιναν. Και σημαντικές. Και έγιναν, με τους νομοθέτες και ηγέτες να επικαλούνται το γνωστό «Δίκαιο της Ανάγκης». Οι τροποποιήσεις στο Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας (έξι στο σύνολο) έγιναν κατά καιρούς με τη μεγαλύτερη και σημαντικότερη αυτή που είχε να κάνει με την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., όπου η Δημοκρατία αναγνώρισε ως υπέρτατο νόμο το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο και Συνθήκες οπότε και οι ευρωπαϊκές αρχές, νόμοι και κανονισμοί υπερισχύουν της κυπριακής νομοθεσίας.

Το πρόβλημα όμως δεν έχει να κάνει μόνο με προσαρμογές του Συντάγματος που αφορούν σε επί μέρους ζητήματα (όπως τα περί εκλογικών δικαιωμάτων στους 18άρηδες, των διαζυγίων και των Εκκλησιαστικών Δικαστηρίων, της ανεξαρτητοποίησης της Κεντρικής Τράπεζας και περί άρσης του απορρήτου της επικοινωνίας), αλλά με την αδήριτη ανάγκη που προκύπτει για εκσυγχρονισμό και ανανέωση του κράτους… εξ ολοκλήρου, από Συνταγματικά έως νομοθετικά και θεσμικά ζητήματα.

Τι εννοείται:

Αρχίζοντας από τα πιο απλά, έχουμε για παράδειγμα μια υδροκέφαλη κρατική μηχανή με υπερ-προνόμια. Αυτό ίσως να έπρεπε να ήταν έτσι. Διότι είχες ένα νεοσύστατο κράτος, το οποίο ενδεχομένως να είχε ανάγκη μια ισχυρή κρατική μηχανή, στην οποία θα μπορούσε να βασίσει την εύρυθμη λειτουργία του. Αυτό έπρεπε να ήταν ίσως έτσι τη δεκαετία του ’60 και ’70, άντε και του ’80. Αλλά το βέβαιο είναι πως το 2011 ΔΕΝ πρέπει και ΔΕΝ μπορεί να είναι έτσι. Οι λόγοι είναι πολλοί και λέχθηκαν πολλές φορές.

Θεωρούμε ως φυσιολογικό και λογικό οι υπουργοί και υψηλόβαθμοι κρατικοί αξιωματούχοι να έχουν οδηγούς και λιμουζίνες μεγάλου κυβισμού ακόμη και εν ώρα μη υπηρεσίας ακόμη και για δικές τους κοινωνικές υποχρεώσεις.

Όπως επίσης «λογικό» θεωρούμε οι βουλευτές να απολαμβάνουν αφορολόγητο αυτοκίνητο.

Και με τη φορολόγηση; Απόλυτα φυσιολογικό θεωρείται για παράδειγμα ο δημόσιος υπάλληλος να φορολογείται μέχρι και το τελευταίο σεντ, αλλά ο δικηγόρος, ο γιατρός, ο επιχειρηματίας και ο διευθυντής να δικαιούνται και δωρεάν νοσηλεία στα κρατικά νοσοκομεία (!).

Ακόμη, θεωρούμε «φυσιολογικό» και «λογικό» να μην υπάρχει καμία διαφάνεια στα οικονομικά των κομμάτων και καμία δημοσιοποίηση του Πόθεν Έσχες του Προέδρου, των υπουργών, των βουλευτών, των κρατικών και πολιτειακών αξιωματούχων και των ανώτερων κυβερνητικών υπαλλήλων.

Η λίστα με τα άδικα και δίκαια της Νήσου των Αγίων θα μπορούσε να ήταν ατελείωτη. Ωστόσο, θα πρέπει να σταθούμε και λίγο στο θέμα εκσυγχρονισμού των θεσμών. Διότι περί αυτού πρόκειται. Και επειδή με την αποχώρηση των Τ/κ και με την εισβολή έχουμε χάσει το «έτερο ήμισυ», το οποίο λειτουργούσε ως το εξισορροπητικό στοιχείο σε επίπεδο αποφάσεων, μα προπάντων ελέγχου στο όλο σχεδιαζόμενο σύστημα του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, καταντήσαμε να είμαστε λίγο πολύ ένα βασίλειο. Όπου η εξουσία συγκεντρώθηκε σε ένα και μόνο πρόσωπο, τον Πρόεδρο, (αντίθετα, με τη θέση του αντιπροέδρου υπήρχε κάποιου είδους έλεγχος και ισορροπία) και αφού ο Πρόεδρος (Υπουργικό Συμβούλιο) έχει σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα το προνόμιο διορισμού των ανωτάτων αξιωματούχων του κράτους, δημιουργήσαμε και τους εξαρτώμενους αυλικούς.

Λίγο η αδιαφάνεια, λίγο η διαφθορά, λίγο η πελατειακή σχέση, λίγο η μεταξύ όλων συγγένεια και φιλία και λίγο το Βασίλειο και ο Βασιλιάς καταντήσαμε να εξευτελίζεται και να φτύνεται το «Κράτος Δικαίου» κατάμουτρα και να το θεωρούμε λογικό και φυσιολογικό αλλά το χειρότερο; Ακόμη και αν δεν το θεωρούμε έτσι και θέλουμε να αντιδράσουμε, ΔΕΝ μπορούμε!

Η Πολιτεία σηκώνει τα χέρια ψηλά και παραδίδεται! Δεν υπάρχει δικλίδα ασφαλείας.

Αν ο Μονάρχης ξεφύγει είμαστε υποχρεωμένοι να αναμένουμε να ολοκληρώσει τη θητεία του για να αναδείξουμε… άλλο Μονάρχη. Βεβαίως αυτό βολεύει τους πάντες. Μια εσύ και μια εγώ. Καταληκτικά, οι πολιτικές δυνάμεις όχι μόνο πρέπει, αλλά οφείλουν να κινηθούν αποφασιστικά και δυναμικά.

Εμείς δεν θέλουμε να ζούμε σε ένα κράτος ερείπιο. Θέλουμε να ζούμε σε κράτος πρόνοιας και δικαίου. Και ενόσω δεν κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, δεν μπορούν να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη του λαού και των πολιτών και δεν μπορούν να αποτελούν εναλλακτική λύση.

Δημοσιεύτηκε στην “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ” Κύπρου 9/10/2011