Σε πολύ καλό δρόμο βρίσκονται οι διεργασίες για το φυσικό αέριο, ενώ αναμένεται η πολιτική απόφαση για έναρξη του δεύτερου γύρου προσφορών, οι οποίες δεν θα αφορούν μόνο τα υπόλοιπα θαλάσσια οικόπεδα της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και το ένα τέταρτο του οικοπέδου υπ’ αριθμού 12 (ή αλλιώς «Αφροδίτη», όπως θα ονομαστεί). Ως γνωστό τα δικαιώματα για το συγκεκριμένο οικόπεδο εξασφάλισε η αμερικανική εταιρεία Noble Energy.

Ο δεύτερος γύρος, σύμφωνα με σχετική ενημέρωση της «Κ» αναμένεται να εξαγγελθεί αρχές του 2012. Από τεχνικής απόψεως όλα είναι έτοιμα και το μόνο που εκκρεμεί είναι πολιτική απόφαση από το Προεδρικό. Ο χρόνος εξαγγελίας προσφορών δεν είναι καθόλου τυχαίος, αφού η Κυπριακή Δημοκρατία αναμένει να ανακοινωθούν πρώτα τα αποτελέσματα των γεωτρήσεων που θα διεξαχθούν στο οικόπεδο «Αφροδίτη» από τη Noble. Ενδεχόμενα θετικά αποτελέσματα των γεωτρήσεων θα επενεργήσουν θετικά για την Κυπριακή Δημοκρατία για το ύψος των προσφορών για τα υπόλοιπα οικόπεδα στην κυπριακή ΑΟΖ, μιας και πλέον οι ενδιαφερόμενες εταιρείες θα έχουν ενώπιόν τους πέραν των σεισμικών μελετών και μετρήσεων και συγκεκριμένα αποτελέσματα των γεωτρήσεων στο οικόπεδο 12, όπου μέσα από μία μεθοδολογία αντιπαραβολής δεδομένων θα μπορούν να έχουν περισσότερο «βέβαιες ενδείξεις» ως προς την ύπαρξη φυσικού αερίου στα οικόπεδα για τα οποία ενδιαφέρονται. Ήδη το ενδιαφέρον είναι αρκετά υψηλό και μεταξύ των εταιρειών που επέδειξαν έντονο ενδιαφέρον είναι και ο ρωσικός κολοσσός, Gazprom.

Ως προς τη συμφωνία μεταξύ Κύπρου και Noble Energy αυτή κρίθηκε από τα συμβαλλόμενα μέρη ως «απόρρητη» για τη διασφάλιση των συμφερόντων εκατέρωθεν. Ωστόσο, όπως διαβεβαίωσαν την «Κ» αρμόδιες πηγές που γνωρίζουν τα περί της συμφωνίας, αυτή διασφαλίζει πλήρως τα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ θεωρείται μάλιστα ως «πολύ ισχυρή» για τα κυπριακά συμφέροντα με «πάρα πολύ υψηλά ποσοστά». Πρακτικά αυτό σημαίνει πως η Κυπριακή Δημοκρατία θα έχει μεγάλο «μέρισμα» από την εκμετάλλευση των όποιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου βρεθούν στο οικόπεδο «12» παρά τις διάφορες μεμψιμοιρίες περί αντιθέτου, που θέλουν την Κύπρο να «δώρισε» το συγκεκριμένο οικόπεδο στη Noble, χωρίς άμεσο κέρδος (σε χρήματα από την εκμετάλλευση των ενδεχομένων κοιτασμάτων).

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, το συμβόλαιο κρίνεται ως «υποδειγματικό» και «πρωτοποριακό» και πολλές χώρες επέδειξαν ενδιαφέρον για να το μελετήσουν ώστε να εφαρμόσουν την ίδια μεθοδολογία και οι ίδιες, εντάσσοντας παρόμοιες πρόνοιες και ρήτρες στα δικά τους συμβόλαια με εταιρείες στον τομέα της ενέργειας.

Αξιοσημείωτο είναι ακόμη το γεγονός ότι κατά την ανανέωση του συμβολαίου της Noble για άλλα δύο χρόνια (η ανανέωση αναμένεται να γίνει σε αυτό το χρονικό διάστημα), η αμερικανική εταιρεία βάσει του συμβολαίου που υπέγραψε υποχρεούται να επιστρέψει στην Κυπριακή Δημοκρατία το 1/4 (ένα τέταρτο) του οικοπέδου 12 (ή «Αφροδίτη»), το οποίο και η Κυπριακή Δημοκρατία θα το εντάξει στο πλαίσιο του δεύτερου γύρου προσφορών.

Η Κυπριακή Δημοκρατία κινείται στο θέμα του φυσικού αερίου εντός ενός πλαισίου μέσα από το οποίο εκτιμάται πως επιτυγχάνεται ο τελικός στόχος, που δεν είναι άλλος από την ανάδειξη της Κύπρου σε πρωτεύοντα ενεργειακό κόμβο πρωτίστως για την Ε.Ε. αλλά και για τις διεθνείς αγορές. Μέσα σε αυτά τα όρια κινούνται οι όποιες προσπάθειες και ενέργειες της Κύπρου τόσο με τους Αμερικανούς όσο και με το γειτονικό Ισραήλ. Αξίζει να σημειωθεί πως μόλις την 1η Μαρτίου 2011 ο πρόεδρος της ισραηλινής εταιρείας Delek Energy, Gideon Tadmor, εξέφρασε την ετοιμότητα της εταιρείας του να προμηθεύει την Κύπρο με φυσικό αέριο από το 2014. Παράλληλα, πρόσφατα υποβλήθηκε και επίσημη πρόταση προς το Υπουργείο Εμπορίου για προμήθεια της Κύπρου με φυσικό αέριο διά υποθαλάσσιου αγωγού από το Ισραήλ στην Κύπρο από την εταιρεία Noble σε συνεργασία με την Delek. Στο τραπέζι επίσης βρίσκεται και η επίσημη πρόταση της ίδιας ισραηλινής εταιρείας Delek προς τον Πρόεδρο Χριστόφια (ημερομηνίας 9 Ιανουαρίου 2011) για κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού από το οικόπεδο «Λεβιάθαν» στην Κύπρο και για κοινοπραξία μεταξύ Κύπρου – Delek η οποία θα αναλάβει κατασκευή τερματικού στην Κύπρο, όπου θα παραλαμβάνει και θα διανέμει το φυσικό αέριο στην Κύπρο, ενώ στο ίδιο έργο θα γίνουν εγκαταστάσεις υγροποίησης του φυσικού αερίου για σκοπούς πώλησής του στην Ε.Ε. και σε όλο τον κόσμο. Όπως πληροφορείται η «Κ» τα πιο πάνω μελετώνται και οι διαβουλεύσεις κινούνται σε πολύ καλό δρόμο. Επιπρόσθετα, η Κυπριακή Δημοκρατία για σκοπούς που αγγίζουν και τα πολιτικά δρώμενα θεωρεί ότι παρουσία στα θαλάσσια οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ πρέπει να έχει και η Ρωσία διά της εταιρείας Gazprom, η οποία ήδη επέδειξε ενδιαφέρον. Κάθοδο της Μόσχας στην περιοχή δεν απορρίπτουν ούτε το Ισραήλ αλλά ούτε και οι Αμερικανοί.

Παναγιώτης Τσαγγάρης
(Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην “Καθημερινή” Κύπρου στις 3 Ιουλίου 2011)