Τον ερχόμενο Οκτώβριο αναμένεται να αρχίσει η διαδικασία γεωτρήσεων στο οικόπεδο 12 εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Κύπρου, όπου και θα διαφανεί (αργότερα) κατά πόσο οι ενδείξεις και οι αισιόδοξες εκτιμήσεις για μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου θα επιβεβαιωθούν. Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς εκφράζουν αισιοδοξία. Άλλοι συγκρατημένη και άλλοι… ασυγκράτητη.

Το οικόπεδο της Κύπρου υπ’ αριθμόν 12 συνορεύει με το οικόπεδο του Ισραήλ, Λεβιάθαν, στο οποίο επιβεβαιώθηκαν ήδη οι πρώτες εκτιμήσεις για τεράστιο κοίτασμα φυσικού αερίου. Η ποσότητα δε, αγγίζει τα 16 τρισεκατομμύρια πόδια φυσικού αερίου, ενώ η σημερινή του αξία υπολογίζεται σε 90 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Η ποσότητα των 16τρις κυβικών ποδιών ενδεικτικά αναφέρεται ότι μπορεί να καλύψει όλες τις ενεργειακές ανάγκες του Ισραήλ για 20 συνεχή χρόνια. Και το κοίτασμα αυτό δεν είναι το μόνο στην περιοχή του Ισραήλ, ήδη σε άλλα δύο θαλάσσια οικόπεδά του εντοπίσθηκαν και άλλες τεράστιες ποσότητες φυσικού αερίου. Πρόκειται για τα Tamar και Dalit. Ακόμη, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ, στο οικόπεδο Λεβιάθαν ενδεχομένως να υπάρχουν και αποθέματα πετρελαίου και οι πρώτες ενδείξεις τα ανεβάζουν σε 4,3 δισ. βαρέλια πετρελαίου, ενώ εκτιμήσεις της ίδιας Υπηρεσίας κάνουν λόγο για αποθέματα πετρελαίου έως και 170 δισεκατομμύρια βαρέλια στην ευρύτερη ανατολική περιοχή της Μεσογείου και πιο συγκεκριμένα μεταξύ Κρήτης, Αιγύπτου, Ισραήλ και Κύπρου.

Όλα αυτά τα μεγέθη, είτε πρόκειται για εκτιμήσεις είτε για επιβεβαιωμένες ενδείξεις, δημιουργούν νέα δεδομένα. Νέα δεδομένα για την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, και το πλέον σημαντικό είναι πως η Κύπρος βρίσκεται στο επίκεντρο. Η Κύπρος μπορεί όντως να αναβαθμιστεί σε ένα ενεργειακό κόμβο. Αλλά… Και τα «αλλά» δεν είναι μόνο ένα αλλά πολλά.

Πρώτον: Η Κύπρος ΔΕΝ μπορεί να αναβαθμιστεί σε ενεργειακό κόμβο από μόνη της.

Δεύτερον: Η Κύπρος ΜΟΝΟ μέσω του Ισραήλ, μέσω μιας στρατηγικής συνεργασίας, μπορεί να αναδειχθεί σε πρωταγωνιστή στον Τομέα της Ενέργειας, μιας και οι γείτονες θεωρούν την Κύπρο ως την «πύλη» τους προς την Ε.Ε. και τη διεθνή αγορά για εξαγωγή του πλούτου τους και επιπλέον εκδήλωσαν εμπράκτως και τη διάθεσή τους.

Τρίτον: Η απειρία των δύο χωρών στον τομέα εκμετάλλευσης και κυρίως διαχείρισης τέτοιων ποσοτήτων φυσικού πλούτου συνιστά «καμπανάκι», το οποίο πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη.

Τέταρτο: Απαιτείται σύνεση, προσεκτικές ενέργειες και αποφάσεις και κυρίως ψυχραιμία.

Πέμπτο και τελευταίο: Η ανακοίνωση ενδεχομένων κοιτασμάτων εντός της κυπριακής ΑΟΖ και στο οικόπεδο 12 δεν σημαίνει ότι η Κύπρος αυτομάτως γίνεται υπερδύναμη, είτε στρατιωτικά είτε πολιτικά είτε οικονομικά. Η καλλιέργεια διαφορετικού κλίματος και η εκλογική ή καλύτερα προεκλογική εκμετάλλευση σημαντικών ανακοινώσεων επί του προκειμένου (μιας και το χρονικό πλάνο συμπίπτει με τις προεδρικές του 2013) ενδεχομένως να αποβούν μοιραίες.

Η ισραηλινή εταιρεία Delek στην επιστολή της προς τον Πρόεδρο Χριστόφια, ημερομηνίας 9 Ιανουαρίου 2011, έγραφε μεταξύ άλλων: «Θα θέλαμε με όλο το σεβασμό να ζητήσουμε την έγκρισή σας –σε συνεργασία με την κυπριακή κυβέρνηση– για τη δημιουργία τερματικού πολλαπλών χρήσεων για την παραλαβή και επεξεργασία φυσικού αερίου στην Κύπρο, σε περιοχή που ενδείκνυται για τέτοιο έργο και η οποία θα υποδειχθεί από την κυβέρνησή σας. Σε αυτό το τερματικό, εισηγούμαστε να μεταφέρουμε φυσικό αέριο για τις ανάγκες της Κύπρου…

Εισηγούμαστε ακόμη να ανεγερθούν στον ίδιο χώρο, εγκαταστάσεις για υγροποίηση του φυσικού αερίου, για προώθησή του σε πελάτες ανά το παγκόσμιο. Είμαστε σίγουροι πως αυτό το έργο θα δώσει την ευχέρεια στην Κύπρο να ικανοποιήσει τις ανάγκες της σε ενέργεια με ένα καθαρό και φτηνό καύσιμο, καθώς και να μετατραπεί (η Κύπρος) από ένα εισαγωγέα ενέργειας σε ένα περιφερειακό κόμβο για εξαγωγή φυσικού αερίου. Αυτό το έργο έχει τις δυνατότητες να γίνει ο «παίκτης που θα αλλάξει το παιχνίδι» (Game Changer) για την οικονομία της Κύπρου, καθώς και ένας σημαντικός οδηγός για σημαντικότατη ανάπτυξη της οικονομίας σας».

Υ.Γ.: Κυρίως αυτό που απαιτείται από πλευράς κυπριακής κυβέρνησης είναι να μη θεωρείται ότι τα όποια κοιτάσματα φυσικού αερίου υπάρχουν, μπορούν να λειτουργήσουν ανασταλτικά για την αναδιοργάνωση παραμέτρων των δημοσίων οικονομικών (πχ κρατικό μισθολόγιο και συνταξιοδοτικό) ή ότι ακυρώνουν την ανάγκη αυτή. Και επειδή ήδη ψιθυρίζεται ότι η κυβέρνηση «γλυκοκοιτάζει» ένα τέτοιο σενάριο, οφείλει η εκτελεστική εξουσία να το διαψεύσει. Και η μόνη οδός για να το πράξει είναι η αποφασιστική και χωρίς καθυστέρηση λήψη μέτρων. Όχι εισπρακτικών, αλλά διαρθρωτικών.

Παναγιώτης Τσαγγάρης